Cmentarze IWŚ w Tarnowie

Wielkimi krokami zbliża się 100-lecie odzyskania niepodległości. Wielu naszych przodków wyruszyło w 1914 roku walczyć w szeregach armii austro-węgierskiej. Wojna trwała długo. Walki na froncie przechylały się raz w jedną a raz w drugą stronę. W domach rodziny wyglądały wiadomości o swoim mężach, ojcach i synach. Na listach rannych i strat pojawiało się wiele nazwisk. Zmarłych żołnierzy wszystkich trzech armii: austriackiej, pruskiej i rosyjskiej grzebano na specjalnie utworzonych cmentarzach. Według zgromadzonych danych na cmentarzach wojennych w Galicji pochowano łącznie 60 829 poległych, w tym 42 749 przeniesionych z miejsc pierwotnego pochowania na cmentarze zbiorcze.

Śmierć żołnierska jest święta

I wszelki nakaz nienawiści maże

Nieważne czy na dziejów szali

Wrogiem czy też przyjacielem byli

Jako żołnierze wzorowi na wieczną pamięć sobie zasłużyli.

Cmentarz wojenny nr 200 Tarnów-Chyszów

Położony w dzielnicy Tarnowa - Chyszowie - cmentarz jest projektem nieznanego twórcy, a jego powierzchnia wynosi 7452 m2. Pole grobowe cmentarza podzielone jest na cztery kwatery grobów pojedynczych. Na szczytach betonowych nagrobków wznoszą się łacińskie oraz maltańskie krzyże, nie ma tabliczek imiennych. Na cmentarzu znajduje się także duża mogiła zbiorowa. Nekropolia jest miejscem spoczynku 1358 żołnierzy. Nazwiska 763 są znane, o 599 brak danych. 545 żołnierzy należało do armii austro-węgierskiej, 47 żołnierzy do armii niemieckiej, 760 żołnierzy armii rosyjskiej, 4 jeńców z armii serbskiej, 6 jeńców z armii włoskiej, 2 z legionów polskich i 1 nieznanej narodowości.

                 

Cmentarz wojenny nr 201 Tarnów

Cmentarz położony jest na terenie kirkutu, wspominałam już o nim w tekście o nekropoliach Tarnowa. Groby poległych w Wielkiej Wojnie żołnierzy położone są w południowo-wschodniej części kirkutu. Pogrzebano tu 41 żołnierzy armii austriackiej, 9 żołnierzy armii rosyjskiej i 1 żołnierza 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich (Samuela Reicha). Żołnierze ci zmarli w tarnowskim szpitalu w latach 1914-1917. Końcem 1918 roku pochowano kolejnych 3 żołnierzy armii austriackiej. Znane są nazwiska 53 pochowanych tu żołnierzy.

Cmentarz wojenny nr 202 Tarnów

Cmentarz ten zlikwidowano w okresie międzywojennym (ostatnie nagrobki przeniesiono w latach 60), a zmarłych przeniesiono na teren cmentarza nr 200. Pierwotnie pochowano tu 1485 żołnierzy, w tym 682 znanych i 803 nieznanych. 680 żołnierzy armii austro-węgierskiej, 9 żołnierzy armii niemieckiej i 796 żołnierzy armii rosyjskiej.

                

Cmentarz wojenny nr 202a Tarnów

Na tzw. Starym Cmentarzu rozproszone są mogiły żołnierzy I Wojny Światowej. Łącznie pochowano tu 25 żołnierzy armii austro-węgierskiej o polsko brzmiących nazwiskach, którzy zmarli w szpitalu w Tarnowie.

Cmentarz wojenny nr 203 Tarnów-Krzyż

Kwatera zawierająca mogiły poległych żołnierzy znajduje się na terenie Cmentarza Komunalnego. W kwaterze pochowanych jest 35 żołnierzy armii rosyjskiej, 1 znanego - gen.-płk. Mikoła Junakiwa oraz 34 nieznanych.

                 

Informacji o poległych żołnierzach należy szukać w WBH (dawniej CAW). Niestety nie znajdziemy tam danych o każdym żołnierzu I Wojny Światowej, warto jednak rozpocząć poszukiwania w tym archiwum. O wizycie w CAW pisałam w poście z marca 2018 roku. Dodatkowo wiele forów i stron posiada bogate informacje o nekropoliach z okresu Wielkiej Wojny np. www.1914.pl W Archiwum Diecezjalnym w Tarnowie znajduje się Spis poległych z lat 1918-28. Dotyczy on Tarnowian i prócz danych osobowych zawiera informacje o pułku do którego należał żołnierz oraz miejscu i okolicznościach zgonu. Wydział IV Sądu Okręgowego w Tarnowie do lat 30 przeprowadzał sprawy uznania za zmarłych żołnierzy, którzy podlegali pod tarnowski sąd. Jest to na pewno ponad 1000 spraw, noszą one sygnaturę T. Zapewne jest jeszcze sporo innych źródeł, w których nie prowadziłam poszukiwań np. archiwum w Wiedniu. Wiele ścieżek prowadzi do odkrycia miejsca spoczynku naszego przodka lub krewnego. Jeśli jeszcze nie badaliście tego okresu z historii Waszych rodzin, to gorąco zachęcam do rozpoczęcia takich poszukiwań. Naprawdę warto podjąć próbę zdobycia tych informacji. Życzę sukcesów!


Źródła:
Frodyma Roman, Cmentarze wojenne z I Wojny Światowej na Ziemi Tarnowskiej.
Zdjęcia:
http://wikimapia.org/13115948/pl/Cmentarz-wojenny-nr-200-Tarn%C3%B3w-Chysz%C3%B3w-Okr%C4%99g-VI-Tarn%C3%B3w
http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/malopolskie/tarnow
http://cmentarze.jasonek.pl/cmentarz/cmentarz-wojenny-z-i-wojny-nr-203-tarnow-krzyz-cm-komunalny

Pierwsza publikacja: 25 sierpień 2018