S(z)ponder recte Kamieński

Poszukując rodziny Szponder w XVIII-wiecznych metrykach napotykałam na dziwne "braki" w metrykach. Księgi metrykalne wydawały się kompletne jednak brak było połączeń do konkretnych osób, pomimo że nazwisko Szponder (Sponder) nie było popularne. Trop pojawił się gdy rozpoczęłam przeglądanie najstarszych metryk parafii Skrzyszów, gdzie ksiądz zanotował zaledwie 2-3 razy Szponder recte/vel Kamieński. Był to przełom w moich badaniach tej gałęzi, a pewne luki zostały uzupełnione.

Antenaci już poznani

Szponderowie pojawiają się w moim wywodzie genealogicznym dopiero w XIX wieku. Moją 4xprababcią po kądzieli była Marianna z domu Sponder (Szponder) (*1824 +1869) urodzona w Rzędzinie w domu nr 8. Jej rodzicami byli Józef i Franciszka z domu Babka. Marianna w 1844 roku poślubiła mojego 4xpradziadka Jakuba Starostkę (*1823 +1900). Przodkowie zostali rodzicami: Reginy (*1846), Marianny (*+1849), Anny (*1851) oo Antoni Grzywna, Jana (*1854), Józefa (*1857) oo Marianna Nędza, Julii (*1859 +1873), Michała (*1861), Franciszka (*1864 +1876) oraz Pawła (*1868). Marianna umiera rok po urodzeniu najmłodszego dziecka. Jako przyczynę zgonu zanotowano "defekt serca".

Potomkowie Jakuba Starostki i Marianny S(z)ponder

Kolejno moi 5xpradziadkowie Józef Sponder (*1799 +1876) i Franciszka z domu Babka (*1796 +1870) zawarli związek małżeński w Rzędzinie w 1822 roku. Para mieszkała w Rzędzinie w domu nr 8. Antenaci byli rodzicami: Marianny (*1824 +1869) oo Jakub Starostka, Franciszka Serafina (*1825) oo 1. Agnieszka Starzyk oo 2. Marianna Osika, Reginy (*+1828), Katarzyny (*1831), Anny (*1835) oraz Tomasza (*1838). Józef Szponder zmarł w 1876 roku jak podano ze "starości".

Potomkowie Józefa S(z)ponder i Franciszki Babka

Rodzicami 5xpradziadka byli Antoni Sponder (*1764 +1835) i Franciszka z domu Dębska (*1771 +1831). Ciekawostką jest, że Antoni urodził się w Krzyżu, a Franciszka w Pogwizdowie. Nie udało mi się znaleźć aktu ślubu tej pary, ale trzecią zapowiedź przedślubną wygłoszono w tarnowskiej farze 4 stycznia 1789 roku. Para mieszkała w Rzędzinie w domu nr 8. Tam na świat przychodzili ich potomkowie, kolejno: Michał (*1790 +1798), Agata (*1793 +1798), Antoni (1796 +1798), Józef (*1799 +1876) oo Franciszka Babka, Maciej (*1802 +1862) kawaler, Jan (*1804 +1805), Walenty (*+1806), Ignacy (*1807) oo Agata Okrzesa oraz Szymon (*1811) oo Anna Bednarz. 6xpradziadek będąc już wdowcem zmarł w Rzędzinie w domu nr 8 w 1835 roku z przyczyn "naturalnych".

Potomkowie Antoniego Sponder i Franciszki Dębskiej

Nowi przodkowie

Dalej moimi antenatami byli Mikołaj Szponder (Sponder, Spąder, Szpąnder, Spąnder) oraz Antonina Saron (Szaron). W poszukiwaniach aktów dotyczących tej pary napotkałam na pewne problemy m.in. nie mogłam znaleźć ich aktu małżeństwa. Wydawało mi się, że nazwiska obojga są na tyle rzadko spotykane w parafii, że ślub mógł zostać zawarty w innym miejscu. Jakiś czas później prowadziłam poszukiwania w księgach parafii Skrzyszów i znalazłam w nich informacje: Szponder recte Kamieński. To był strzał w dziesiątkę! Rzeczywiście w Krzyżu w 1759 roku związek małżeński zawarli Mikołaj Kamieński i Antonina Szaranionka panna, a świadkami byli: Andrzej Łabno i Józef Szponder. Para doczekała się tylko trójki dzieci urodzonych w Krzyżu: Paweł (*1761), Regina (*1762) oraz Antoni (*1764) oo Franciszka Dębska. Antonina zmarła pomiędzy latami 1764-1767 (brak księgi zgonów z tych lat), a Mikołaj Kamiński w 1767 roku zawarł kolejny związek małżeński z Reginą Sekurzonką (Sekura), świadkami byli: Bartłomiej Działo i Jakub Szpąder z Woli Rzędzińskiej. Nie odnalazłam dzieci tej pary. W 1801 roku w Rzędzinie w domu nr 8 zmarła Regina żona Mikołaja Sponder lat 80, a następnie w 1802 Mikołaj Sponder lat 80 (w rzeczywistości 61).

Potomkowie Mikołaja Kamieńskiego i Antoniny S(z)aron

7xpradziadek Mikołaj Sponder był synem Mikołaja i Franciszki z Rzędzina. 8xpradziadek Mikołaj senior najpierw był mężem Katarzyny, z którą miał córkę Elżbietę urodzoną w 1733 roku w Rzędzinie. Następnie zawarł drugi związek małżeński ok. 1734-1739 roku z Franciszką. Para była rodzicami: Reginy (*1740), Mikołaja (*1741 +1802) oo Antonina Saron z Krzyża, Kunegundy (*1748). Mikołaj zmarł przed 1762 rokiem, a wdowa po nim Franciszka Szpondrowa zawarła w 1762 roku w Krzyżu kolejny związek małżeński z wdowcem Sebastianem Golcem.


Szacuję, że 8xpradziadek Mikołaj senior musiał urodzić się końcem XVII wieku. Na razie odnalazłam akt z początku XVIII wieku dotyczący narodzin w 1702 roku Konstancji córki Mikołaja (trzeciego idąc wstecz) Szpąder i Reginy. Aktów z XVII wieku jeszcze nie przeglądałam. W regestrze (inwentarzu) Rzędzina z 1710 roku zapisano kmiecia Pawła Szpąnder.
Ciekawostką jest, że w XVII wieku folwark Rzędzin dzierżawiła rodzina Kamieńskich. W tym czasie majątek ten był własnością Zamoyskich. W archiwum AGAD-u w zespole dotyczącym rodziny Zamoyskich zachowała się korespondencja z lat 1682 - 1703: z Mikołajem Kamieńskim, Agnieszką Kamieńską oraz J. Kamieńskim. Czy korespondencja dotyczy poszukiwanej przeze mnie rodziny? Dlaczego część potomków Kamieńskich zaczęła nosić nazwisko Szponder? To najważniejsze pytania, na które chciałabym odnaleźć odpowiedź. A na koniec dodam, że w 1918 roku moja praprababka Anna Wencowa nabyła w Rzędzinie dom z dwoma stajenkami i przyległym gruntem od ... rodziny Kamieńskich.


Źródła:
Księgi metrykalne parafii Tarnów-Katedra
Księgi metrykalne parafii Skrzyszów