Czy Wojciech i Krzysztof Kiełbasa to bracia?

Nazwisko Kiełbasa jest bardzo popularne w regionie tarnowskim, jak zresztą w różnych częściach Polski. Przy nazwiskach pospolitych, które nosi duża liczba osób często jest problem z połączeniem rodzin z okolicznych miejscowości. Jednak w moim przypadku istnieje duże prawdopodobieństwo, że uda się połączyć dwie linie mojej rodziny: po mieczu i po kądzieli noszących nazwisko Kiełbasa. 

Wprowadzenie w dwie linie rodziny Kiełbasa

Z nazwiskiem Kiełbasa w moim wywodzie przodków po raz pierwszy zetknęłam się już ponad 2 lata temu w linii przodków po kądzieli. Nazwisko to nosiła matka mojej 4xprababki Katarzyny Kozioł z Nowej Jastrząbki. Katarzyna nie urodziła się tam jednak, przeniosła się tam z Żukowic, gdy jej matka Regina poślubiła wdowca po Katarzynie z domu Witosławskiej Jana Armatysa. 5xprababka Regina z domu Kiełbasa urodziła się w Żukowicach w 1786 roku w domu nr 114. Rodzice Reginy to Krzysztof Kiełbasa i Katarzyna z domu Starzyk. Oboje pochodzili z Żukowic, a ślub zawarli w 1780 roku w parafii Lisia Góra. Dom rodzinny Krzysztofa nosił nr 141. Para była również rodzicami: Jana (*1783), Katarzyny (*1788), Katarzyny (*1791), Anny (*1794), Zofii (*1797), Wawrzyńca (*1802). Krzysztof Kiełbasa zmarł w 1808 roku w domu nr 236 (tam rodziło się większość jego dzieci) w wieku 80 lat. Na podstawie aktu zgonu wynika, że Krzysztof urodził się ok. 1728 roku, czyli pierwszy (i jedyny) związek małżeński zawarł w wieku 52 lat! Wydaje mi się, że jego wiek został przesadzony o jakieś 15-20 lat. Tym bardziej, że w 1814 roku umiera wdowa po Krzysztofie, moja 6xprababka Katarzyna Kiełbasa z domu Starzyk i zapisano, że w chwili śmierci miała 64 lata.
Lina po mieczu przysporzyła mi trochę kłopotów. Tutaj pierwszy raz z nazwiskiem Kiełbasa zetknęłam się poznając nazwisko panieńskie mojej 3xprababki Reginy Marszałek z domu Kiełbasa. Zarówno Marszałkowie jak i Kiełbasowie pojawiają się w aktach metrykalnych Jodłówki-Wałek (parafia Skrzyszów i Lisia Góra) miałam jednak trudność z namierzeniem aktu małżeństwa 3xpradziadków i aktu urodzenia 3xprababki. O Reginie Marszałkowej pisałam w związku z akuszerkami w mojej rodzinie, na pierwszy ogień wzięłam się więc za metryki z miejscowości, w których wiedziałam, że przyjmowała porody. Nie znalazłam tam jednak jej aktu urodzenia. Teraz wiem, że należało szukać właśnie w Żukowicach. Regina była córką pochodzących z Żukowic Wojciecha Kiełbasy i Elżbiety z domu Kajpust. I to właśnie zlokalizowanie aktów dotyczących Elżbiety z Kajpustów pozwoliło mi na odnalezienie aktów dotyczących jej córki. 4xpradziadkowie Wojciech Kiełbasa i Elżbieta pobrali się w Żukowicach w 1823 roku, oboje stanu wolnego, pan młody zamieszkały w domu nr 141. Wojciech urodził się w Żukowicach w 1804 roku. Był synem Wojciecha Kiełbasy i Agnieszki z domu Kuta, którzy zawarli związek małżeński w 1783 roku. Ich dzieci przychodziły na świat w domu rodzinnym Wojciecha, czyli pod nr 141. Oprócz mojego 4xpradziadka Wojciecha byli także rodzicami: Jana (*1784), Macieja (*1786), Katarzyny (*1787), Reginy (*1791), Hiacynta (*1793), Jakuba (*1797), Marianny (*1799), Anny (*1801) i Zofii (*1808). Wojciech w 1817 roku w wieku 59 lat zostaje wdowcem i tego samego roku poślubia pannę Mariannę Wojtaszek. Para jest rodzicami Anny (*1718), Zofii (*1720) i Józefa (*1823). Wojciech umiera w domu nr 141 w 1823 roku w wieku 65 lat. Z grubsza wiek wydaje się właściwy, może sprawdzono jego metrykę chrztu przed drugim ślubem. Z wyżej wymienionych informacji jego rok urodzenia w przybliżeniu można określić na ok. 1758. Niestety brak akt urodzenia z lat 1742-57, a w 1758 roku nie ma Wojciecha Kiełbasy. Dodatkową trudność przysparza wielka popularność imienia Wojciech wśród męskich przedstawicieli rodziny Kiełbasa.

Mnogość Wojciechów Kiełbasa

Już po przeglądnięciu 2-3 lat lat metryk urodzeń rzuca się w oczy spora liczba Wojciechów Kiełbasa. Nie chcąc popełnić błędu w przypadku moich 5xpradziadków Wojciecha Kiełbasy i Agnieszki Kuta wypisywałam wszystkich pozostałych Wojciechów Kiełbasa, chcąc wychwycić ewentualny kolejny ślub mojego Wojciecha. W ostatnich 20 latach XVIII wieku w parafii Lisia Góra ślub brały następujące pary:
1. Wojciech Kiełbasa i Agnieszka Kuta nr domu 141
2. Wojciech Kiełbasa i Agata Duź nr domu 41, 138
3. Wojciech Kiełbasa i Zofia Nawój nr domu 231
Dodatkowo w pobliskich latach:
4. Wojciech Kiełbasa i Anna Mostek nr domu 164
5. Wojciech Kiełbasa i Zofia Derus
6. Wojciech Kiełbasa i Zofia Kuta nr domu 151
Jest z czego wybierać. Wszyscy panowie prawdopodobnie urodzili się w latach zbliżonych do daty urodzin mojego przodka Wojciecha Kiełbasy. A metryki chrztów ograniczają się tylko do: podania daty chrztu, imion dziecka, imion rodziców i rodziców chrzestnych. Czyli brak tak pomocnej wcześniej numeracji domów. No i brak metryk chrztów z lat 1742-57. Sprawa wytypowania rodziców 5xpradziadka Wojciecha Kiełbasy jest mocno problematyczna, a może nawet niemożliwa.

Czy Kiełbasowie byli braćmi?

Wojciecha i Krzysztofa Kiełbasów łączy miejsce pochodzenia - wieś Żukowice w parafii Lisia Góra. Łączy ich także nr domu podany w ich metrykach ślubu - dom nr 141. Wojciech mieszkał w tym domu aż do śmierci, Krzysztof wyprowadził się w kilka lat po ślubie do domu nr 236. Krzysztof był chrzestnym dzieci Wojciecha i odwrotnie (chociaż tu przez mnogość Wojciechów może być różnie). Brak jednak metryk chrztów z lat 1742-57, czyli z lat, w których w przybliżeniu urodzili się Wojciech i Krzysztof. Do tego popularność imienia Wojciech nie ułatwia sprawy. Krzysztof urodził się raczej jeden. Dobrym punktem zaczepienia może być Mikołaj Kiełbasa. Mikołaj, kawaler z domu nr 141 w 1780 roku zawiera związek małżeński z Franciszką Malec. Czyli równolatek obu Kiełbasów do tego mieszkający w tym samym domu. Jeśli chodzi o nr domu to dochodzi pytanie czy było to samodzielne gospodarstwo, czy prowadzone ze wspólnikiem np. bratem lub kuzynem. Wtedy mimo tego samego nazwiska, nie będą braćmi tylko krewnymi. Nadzieję na rozwiązanie sprawy dają zachowane z lat 50 i 60 XVIII wieku spisy osobowe mieszkańców należących do włości ks. Sanguszków i inne dokumenty znajdujące się w ANK na Wawelu w zbiorze akt ks. Sanguszków. Jeśli spisy będą dokładne istnieje szansa na poznanie 6xpradziadka z linii rodziny Kiełbasa i zweryfikowanie hipotezy dotyczącej Wojciecha i Krzysztofa Kiełbasów.


Dzięki mozolnemu grzebaniu w księgach metrykalnych udało mi się już połączyć linie rodzin noszących nazwiska: Nosal, Kozioł, Zaraza i Kajpust. Czy uda się to w przypadku rodzin Kiełbasa? Czas pokaże, czy dodatkowe źródła wniosą nowe informacje. A na razie na podobną weryfikację czekają kolejne rodziny z mojego wywodu przodków.



Źródła:
Księgi metrykalne parafii Skrzyszów
Księgi metrykalne parafii Lisia Góra

Pierwsza publikacja: 28 kwiecień 2018