Janusiowie z Rzędzina

Wieś Rzędzin obecnie jedna z dzielnic Tarnowa to miejsce, które opisuję na blogu kolejny już raz. W domu w Rzędzinie mieszkałam pierwsze lata mojego dzieciństwa, tam urodziła się moja mama, a wcześniej jej rodzice. W 1901 roku przyszła tam na świat mama mojej babci, czyli moja prababcia. W tej wsi urodzili się praktycznie wszyscy poznani przeze mnie do tej pory antenaci mojej prababci Marii Golec z domu Januś. Rodzina Januś jest jedną z najstarszych rodzin wywodzących się z Rzędzina. 

Gałąź rodziny Januś

W 1901 roku w Rzędzinie przyszła na świat moja prababcia Maria. Była córką Jana Januś i Wiktorii z domu Saratowicz. Prapradziadkowie zawarli związek małżeński w 1888 roku. Doczekali się narodzin ośmiorga dzieci:

1. Wiktoria (*1889)

2. Stanisław (*1890-11-23 +1891-1-22)

3. Tomasz (* 1892-4-7 +1893-2-17)

4. Ignacy (*1893 + 1961) oo Stefania Galus

5. Stanisław (*1895 +? USA)

6. Anna (*1898 + 1956)

7. Jan (*1900-1-3 + 1900-2-9)

8. Maria (*1901 +1994) oo Wojciech Golec

Rodzina mieszkała w domu nr 56. Prapradziadkom urodziło się 5 synów, niestety 3 zmarło w wieku niemowlęcym. Stanisław i Ignacy, którzy dożyli wieku dorosłego wyemigrowali do USA. Siostry prababci wyszły za mąż, jedna z nich przeniosła się z rodziną w inne miejsce. Jednia wersja mówi, że wyjechała do Nowego Targu, druga zaś, że do Tarnobrzegu. Prababcia była najmłodszym dzieckiem Jana i Wiktorii małżonków Janusiów.
Rodzicami Jana byli Jakub Januś i Maria z domu Walaszek. Pobrali się oni 1853 roku i zamieszkali wspólnie w domu nr 56. Był to rodzinny dom Marii. Para była na pewno rodzicami: Agnieszki, Jana, Anny, Jakuba, Wojciecha.
Rodzice Jakuba - mojego praprapradziadka to Tomasz Januś i Katarzyna z domu Rysiewicz. 4xpradziadkowie pobrali się w Rzędzinie w 1818 roku i zamieszkali w domu rodzinnym Tomasza pod nr 63. W związku tym przyszła na świat spora gromadka dzieci: Katarzyna, Franciszek, Maria, Jan Antoni, Franciszka, Jakub Stanisław, Anna, Piotr Paweł, Józef Tomasz. W 1846 roku owdowiała Katarzyna zawarła związek małżeński z Franciszkiem Curyło, a następnie już w listopadzie 1847 roku wyszła ponownie za mąż, tym razem za Tomasza Starostkę.
Rodzicami mojego 4xpradziadka Tomasza byli Franciszek Januś i Katarzyna z domu Zaucha. Para mieszkała także w domu nr 63 i była rodzicami m. in.: Marianny, Agnieszki, Zofii, Reginy i Tomasza. Odmiana nazwiska Katarzyny w aktach urodzenia dzieci sugeruje, że było to jej nazwisko panieńskie: Zauszonka, Zauchówna. Niestety Zauchowie nie pochodzili z parafii Tarnów-Katedra. Na pewno były rodziny o tym nazwisku w parafii Lisia Góra i wioski, parafii Wola Rzędzińska, parafii Łęki Górne oraz zapewne w innych parafiach występujących w okolicy. Franciszek Januś urodził się ok. 1760 roku, a najpewniej wcześniej.
Ciekawą informację znalazłam w Aktach w sprawach chłopskich Hrabstwa Tarnowskiego. Ok. 1752 roku Kazimierz Janus karczmarz z Rzędzina piszę suplikę do księżnej Sanguszkowej skarżąc się na dodatkowe obciążenia narzucone przez zarządcę m. in. karczmarz Janus musiał dodatkowo odrabiać półtorej dnia pańszczyzny, oddawać dwa korce owsa, wozić wodę do dworu w okresie żniw, a jak pisze: tego nigdy nie bywało, co sobie panowie teraźniejsi pozwalają. Wynika z tego, że Janusiowie zamieszkiwali Rzędzin już w 1 połowie XVIII wieku, a pamiętajmy że inwentarz z 1745 roku podaje, że Rzędzin zamieszkuje 6 kmieci, 5 zagrodników i 2 komorników, a przyrost osadników nastąpił w 1753 roku. Czyli rodzin o nazwisku Januś nie mogło być w tym czasie wiele w Rzędzinie. Możliwe, że karczmarz Kazimierz Janus był ojcem mojego 5xpradziadka Franciszka Janusia. Jeśli księgi metrykalne potwierdzą ich pokrewieństwo będzie to dla mnie bardzo ciekawe odkrycie.

Fragment wywodu przodków po mieczu Marii Golec z domu Januś

Nazwisko Januś było dość szeroko reprezentowane w różnych dzielnicach Tarnowa. W XIX wieku Janusiowie licznie zamieszkiwali: Strusinę, Chyszów i Rzędzin. Nazwisko to pojawiało się także w księgach Lisiej Góry i Łęk Górnych, Woli Rzędzińskiej. Moja linia rodu Janusiów na pewno od połowy XVIII wieku do końca XX wieku mieszkała w Rzędzinie i ten okres czasu mam udokumentowany. Jako ciekawostkę podam, że w Rzędzinie równocześnie z moim prapradziadkiem Janem Janusiem żyło jeszcze co najmniej 2 innych Janów Janusiów. Można być wdzięcznym, że galicyjskie księgi urodzeń podają trzy pokolenia, inaczej trudno byłoby mi odróżnić mojego przodka od pozostałych Janów Janusiów. Ciekawie wygląda w księgach zapis Jan Januś syn Jana Januś syna Jana Januś. Na szczęście w mojej bezpośredniej linii ominęło mnie to dobrodziejstwo nadmiaru Janów Janusiów. Reasumując nazwisko Januś pojawia się w księgach parafii Tarnów-Katedra całkiem licznie w różnych wsiach należących do parafii. Zapisywane było w XIX wieku w formie Januś, ale już w XVIII wieku w formie Janus, Janusz. Wydaje mi się, że to z Rzędzina do innych dzielnic Tarnowa przybyli Janusiowie, ale wymaga to dłuższego przeglądu wszystkich wywodów, żeby zorientować się, które linie i w jakim czasie zbiegają się z sobą. Moim celem na dzień dzisiejszy jest odnalezienie aktu urodzenia Franciszka Janusia, który udowodni lub wykluczy moją hipotezę, że jest on synem karczmarza. Mam nadzieję, że dalsze badania tej linii przyniosą nowe informacje i pozwolą mi określić kiedy rodzina przybyła do wsi Rzędzin. Z pewnością jeszcze sporo pracy przede mną. Wieś Rzędzin jeszcze na długo pozostanie w kręgu moich badań genealogicznych. Nie tylko Janusiowie pochodzili z tych okolic, ale także m. in. Starostkowie, Walaszkowie, Babkowie (Bobkowie) i inni. To już opowieści na kolejny wpisy.


Zapraszam do lektury innych postów powiązanych z Janusiami z Rzędzina:
W dawnym Rzędzinie
Szkoła Powszechna w Rzędzine, czyli obecna Szkoła Podstawowa nr 9 w Tarnowie
Rodzina Janus na emigracji za „Wielką Wodą”
Budowanie wywodu przodków i tarnowskie księgi metrykalne na przestrzeni wieków

Pierwsza publikacja: 27 maj 2017